Aanroepen en gehoord worden
Onderstaand is een bewerking van twee artikelen door Peter Fagg, die hij maakte naar aanleiding van het verschijnen van Invocatie, de dichtbundel van Karel Kramer.
Creatieve mensen zijn vaak lange tijd ingespannen en vol toewijding bezig met hun werk. Tot de dag waarop zij zich presenteren om hun werk het liefst met zoveel mogelijk anderen te delen.
Door Peter Fagg
Karel Kramer: ‘De behoefte om me kunstzinnig te uiten heb ik al mijn leven lang, maar mijn werk als leraar Nederlands was altijd zo tijdrovend en kostte zoveel energie dat ik er nauwelijks aan toekwam. Na mijn pensionering een paar jaar geleden kreeg ik er eindelijk wel de tijd voor. Het resultaat is de sonnettenbundel Invocatie die ik onlangs met enige trots heb mogen presenteren.’
Voor Delftenaar Karel Kramer was zondag 3 juni 2007 die dag aangebroken. In de synagoge aan de Koornmarkt presenteerde hij zijn dichtbundel Invocatie, oftewel aanroeping, voor een geïnteresseerd gehoor. Het hele gebeuren kreeg een extra dimensie door de inbreng van een aantal beeldend kunstenaars die hun eigen, op zijn gedichten geïnspireerde invocaties ten toon hadden gesteld en op het podium een korte toelichting gaven.
Het is niet de eerste keer dat Kramer kiest voor een combinatie van kunstvormen. Eerder wist hij op verrassende wijze de Waldstein sonate van Beethoven met graffiti uit de Irenetunnel te verbinden.
Invocatie bevat uitsluitend sonnetten. Was er een bijzondere reden om juist voor die vorm te kiezen?
‘Ja, ik wil het niet te gemakkelijk. Ik ervaar dat door de worsteling met taal ik de mogelijkheden van de taal beter leer kennen. Ik kom op woorden en een bepaalde wijze van zeggen die anders nooit in mijn bereik was gekomen’.
‘Nu weet ik wel dat sonnetten niet meer zo erg in zijn. Tegenwoordig wordt vooral het vrije vers beoefend, ook in mijn eigen Delftse poëzieschrijfclub Zwarte Inkt, waar ik actief lid van ben. Toch kies ík voor het sonnet omdat de hoge eisen die het stelt mij uitdagen en stimuleren. Want ik ervaar dat door de worsteling met taal ik de mogelijkheden van de taal ook beter leer kennen. Ik kom op woorden en op manieren van zeggen die anders nooit in mijn bereik waren gekomen.’
Een gehoor boeien kost je weinig moeite. Is je vroegere werk als leraar Nederlands daar debet aan?
‘Ik denk van wel. Ik heb veel les gegeven aan alleenstaande minderjarige asielzoekers en aan allochtonen, vooral die van Turkse afkomst. Om hun aandacht vast te kunnen houden, moest ik wel vindingrijk worden. Ik kan erbij vertellen dat het contact met Turkse leerlingen mij op een dag deed besluiten Turks te gaan studeren. Het hoogtepunt in mijn loopbaan kwam toen ik aan de universiteit van Ankara een aanstelling kreeg bij de faculteit Nederlands en les mocht gaan geven aan 1e en 2e jaars studenten’.
Emotie
Je bundel heet Invocatie. Wie of wat roep je aan?
‘Met aanroepen wil ik iets of iemand dichterbij halen. Dat kunnen mensen zijn, gebeurtenissen, situaties waar een bepaalde sterke emotie aan verbonden is, bijvoorbeeld ontroering. Die wil ik dan oproepen en delen met de lezer. De belevingswereld van mijn vroegere, vaak uit verre landen afkomstige leerlingen, roep ik ook aan om die voelbaar en herkenbaar te maken’.
De schilders
- Simon Dirkse leverde een bijdrage op de grens van het figuratieve en abstracte.
- Mieke Huisman droeg met een knap geschetste knuffel aan de bundel bij.
- Kika Wijnhoud schilderde een spirituele zoektocht die aan Mondriaan doet denken.
- Anneke Scheeres kan als in de gouden eeuw de dingen natuurgetrouw weergeven.
- Doris Denekamp schilderde een droomhuis met meer dan één betekenislaag.
- Het werk van Jan van Beek is herkenbaar aan mathematisch samengevoegde onderdelen.
- Henriette Faas geeft in haar composities uitdrukking aan emoties.
- De gevarieerde composities van Mieke Lantman worden ‘geladen’ genoemd.
Uit: De Weekkrant, Delftse Post, juni 2007
Invocatie
46 sonnetten en 8 afbeeldingen
Prijs: € 10,-
ISBN: 9789078905110
2009, 62 pagina’s
Vormgeving: Linda Hirzmann